Οι θεραπευτικοί στόχοι περιλαμβάνουν την πλήρη εξάλειψη των κρίσεων πανικού
Ορισμός
Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση έντονων κρίσεων άγχους (πανικού) με έντονες σωματικές εκδηλώσεις. Μπορεί να συνοδεύεται ή να μην συνοδεύεται απο αγοραφοβία. Η κρίση πανικού μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση οινοπνεύματος ή άλλων ουσιών, σε κατάθλιψη, και σε περιορισμό της επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής. Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τον ασθενή ο οποίος εισέρχεται σε μια κατάσταση αγχώδους αναμονής για την επόμενη κρίση και μια διαδικασία προφυλάξεων και αποφυγών προκειμένου να μην ξαναπάθει την ίδια κρίση. Ετσι φτάνει συχνά να αναπτύξει αγοραφοβία. Αυτά τα επεισόδια έρχονται αυθόρμητα και αιφνίδια, κορυφώνονται μέσα σε λίγα λεπτά και διαρκούν λιγότερο από μία ώρα. Οι σύνοδες σωματικές αντιδράσεις είναι οι εξής:
- Αίσθημα παλμών ή ταχυκαρδία
- Εφίδρωση
- Σωματικός τρόμος
- Αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας (δεν έχω αέρα)
- Αίσθημα πνιγμού
- Πόνος στο στήθος ή δυσφορία
- Ναυτία και κοιλιακά ενοχλήματα
- Αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση για λιποθυμία
- Φόβος απώλειας του ελέγχου ή τρέλας
- Φόβος θανάτου
- Μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα
- Εξάψεις
- Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση (αίσθημα ανοικειότητας με τον περίγυρο, ή με το σώμα)
Θεραπεία
Λόγω των έντονων σωματικών συμπτωμάτων, το άτομο υποβάλλεται σε μια σειρά ιατρικών εξετάσεων προκειμένου να αντιμετωπίσει την διαταραχή πανικού. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσει εγκαίρως την φύση των συμπτωμάτων και να αναζητήσει τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας.Δεδομένης της ύπαρξης αποτελεσματικών θεραπειών, η διαταραχή πανικού έχει σε γενικές γραμμές καλή πρόγνωση.
Η διαταραχή πανικού αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά ή ψυχοθεραπευτικά ή με συνδυασμό φαρμακευτικής θεραπείας και ψυχοθεραπείας. Φαρμακευτικά, τα αντικαταθλιπτικά (SSRIs) και τα αγχολυτικά (βενζοδιαζεπίνες) αποτελούν την κύρια θεραπεία της διαταραχής πανικού. Οι θεραπευτικές δόσεις αυξάνονται σταδιακά, γιατί η εσπευσμένη αύξηση μπορεί να πυροδοτήσει νέα κρίση.
Όσον αφορά στην ψυχοθεραπεία, η γνωσιακή – συμπεριφοριστική θεραπεία έχει τεκμηριωμένα τα καλύτερα αποτελέσματα. Οι θεραπευτικοί στόχοι περιλαμβάνουν την πλήρη εξάλειψη των κρίσεων πανικού, την μείωση των συμπεριφορών αποφυγής, την πρόληψη των υποτροπών και την καλή ανοχή της φαρμακευτικής θεραπείας. Ουσιαστικά, βασίζεται στην εκμάθηση των τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης πανικού, με την διόρθωση των καταστροφολογικών ερμηνειών που συντηρούν το άγχος και την αύξηση της ανοχής του ασθενούς στα συμπτώματα. Πολλές φορές γίνεται ελεγχόμενη πρόκληση πανικού στον χώρο θεραπείας προκειμένου να μάθει το άτομο να τη διαχειρίζεται σωστά. Αν ο πανικός συνοδεύεται από αγοραφοβία, ακολουθείται παρέμβαση μέσω σταδιακής έκθεσης στις φοβικές καταστάσεις και ερεθίσματα.