Ο φόβος να βρεθεί κανείς μόνος σε μέρη ή σε καταστάσεις, από όπου η έξοδος θα ήταν δύσκολη
Ορισμός
Αγοραφοβία είναι ο φόβος να βρεθεί κανείς μόνος σε μέρη ή κοινωνικές καταστάσεις, από όπου η έξοδος θα ήταν δύσκολη ή η βοήθεια δεν θα ήταν εύκολα διαθέσιμη, αν πάθαινε μια κρίση πανικού ή εκδήλωνε αναπηρία (πχ. φόβος πτώσης ηλικιωμένων, ακράτεια ούρων). Έτσι, το άτομο διακατέχεται από έντονο άγχος – που συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα – για κάποιο από τα ακόλουθα: χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, ανοικτοί ή κλειστοί χώροι, αναμονή στην «ουρά» ή σε πλήθος, μόνος (-η) εκτός της οικίας.
Το άτομο αποφεύγει συστηματικά τις παραπάνω καταστάσεις, απαιτεί την παρουσία συνοδού προσώπου ή τις υπομένει με έντονο φόβο που είναι δυσανάλογος με τον πραγματικό κίνδυνο των αγοραφοβικών καταστάσεων και το κοινωνικό πλαίσιο.
Οι αγοραφοβικοί ασθενείς μπορεί να φτάσουν στο σημείο να περιοριστούν στο σπίτι και να μη βγαίνουν ποτέ από αυτό, γεγονός που παρεμποδίζει σημαντικά την επαγγελματική και κοινωνική τους λειτουργικότητα. Σε λιγότερο σοβαρές μορφές, άτομα με αγοραφοβία υιοθετούν και κινούνται μέσα σε μια γεωγραφική ¨ζώνη ασφαλείας¨. Η διαταραχή συχνά συνδυάζεται με κρίσεις πανικού και κατάθλιψη, ενώ υπάρχει πιθανότητα να οδηγήσει σε κατάχρηση αλκοόλ.
Θεραπεία
Για να είναι αποτελεσματική η θεραπεία της αγοραφοβίας πρέπει να περιλαμβάνει την συμπεριφορική κινητοποίηση του ατόμου, έτσι ώστε σταδιακά να αρχίσει να «εκτίθεται» στις καταστάσεις που φοβάται. Ταυτόχρονα, διορθώνει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τις καταστάσεις αυτές και μαθαίνει από την καινούρια εμπειρία του. Έτσι, η γνωσιακή – συμπεριφοριστική θεραπεία καθίσταται θεραπεία εκλογής.
Αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα συνήθως χρησιμοποιούνται ανακουφιστικά, ώστε να βοηθήσουν την κινητοποίηση του ατόμου σε αυτήν την θεραπευτική έκθεση.