Η αξιολόγηση του εαυτού μας επηρεάζεται σε υπερβολικό βαθμό από το βάρος και σχήμα του σώματος
Ορισμός
Η διαταραχή εμφανίζεται σε ποσοστό 90 – 95% σε γυναίκες και εκδηλώνεται κυρίως στην ηλικία των 16-18 ετών. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια ανεξέλεγκτης, παρορμητικής και ταχείας πρόσληψης μεγάλων ποσοτήτων τροφής, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα που ακολουθούνται από αυτοπροκαλούμενους εμέτους, λήψη καθαρτικών ή διουρητικών, νηστεία ή έντονη σωματική άσκηση («συμψηφιστικές συμπεριφορές»), που αποσκοπούν στην αποτροπή της αύξησης του βάρους. Η αξιολόγηση και εκτίμηση του εαυτού επηρεάζεται σε καθοριστικό βαθμό από το βάρος και σχήμα του σώματος. Έτσι, οι ασθενείς προσπαθούν να τρώνε όσο το δυνατόν λιγότερο, μέχρις ότου οι αντιστάσεις να εξασθενήσουν και, τελικά, λόγω πείνας ή συναισθηματικής φόρτισης, υποκύπτουν στο βουλιμικό επεισόδιο. Συνήθως καταναλώνουν γρήγορα μεγάλες ποσότητες τροφών με έντονη γεύση και πολλές θερμίδες που απαγορεύονται αυστηρά κατά τη διαιτητική φάση. Έτσι, αισθάνονται αδύναμοι να ελέγξουν την παρόρμησή τους και συχνά εμφανίζουν άγχος και καταθλιπτικά συμπτώματα. Συχνή είναι και η διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας, δηλαδή βουλιμία δίχως όμως τις συμψηφιστικές συμπεριφορές.
Τόσο ψυχολογικοί, όσο και κοινωνικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εκδήλωση της διαταραχής.
Ο φαύλος κύκλος της βουλιμίας
Σύμφωνα με τη γνωσιακή συμπεριφοριστική προσέγγιση, οι βουλιμικοί ασθενείς ακολουθούν ένα φαύλο κύκλο οπού κεντρικό ρόλο έχει η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η τελειοθηρία που τους χαρακτηρίζει συμβάλει στην αυτοαξιολόγηση που κάνουν με γνώμονα το βάρος τους και τους οδηγεί σε ακραίες και μη επιτυχείς συμπεριφορές απόκτησης του ιδανικού σώματος. Οι συμπεριφορές αυτές επιβεβαιώνουν την αδυναμία του ατόμου να αυτοελεγχθεί, μειώνοντας περαιτέρω την αυτοεκτίμησή τους και ενισχύοντας τον κύκλο. Οι φαύλοι κύκλοι που συντηρούν την ψυχογενή βουλιμία παίρνουν την εξής μορφή:
Υπερβολικό άγχος για την εμφάνιση και το βάρος
↓
Αυστηρή δίαιτα
↓
Βουλιμία
↓
Επανορθωτικές συμπεριφορές
Θεραπεία
Η γνωσιακή – συμπεριφοριστική θεραπεία αποτελεί την θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της ψυχογενούς βουλιμίας. Ζητήματα όπως η στάση απέναντι στην τροφή, η υιοθέτηση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών και η επιδίωξη απόκτησης του ιδανικού σώματος τίθενται υπό επεξεργασία και επαναπροσδιορισμό. Με την ομαλοποίηση της διατροφής το άτομο καταβάλει προσπάθεια για την έλεγχο και τη διατήρησή της. Παράλληλα εντοπίζονται και αξιολογούνται οι βαθύτερες πεποιθήσεις σχετικά με το σχήμα του σώματος και την αυτό-εικόνα. Σύντομα σταθεροποιείται η θετική έκβαση της θεραπείας και οργανώνεται ένα σχέδιο αντιμετώπισης πιθανών υποτροπών.
Επίσης, και η χορήγηση αντικαταθλιπτικών και ειδικότερα του Ladose, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην θεραπεία της ψυχογενούς βουλιμίας.